Naczynie przeponowe montuje się w instalacji zarówno wodnej, jak i grzewczej. Służy ono do równoważenia ciśnienia. Ze względu na szereg pytań dotyczących naczyń przeponowych odpowiem na nie wszystkie.
- Co to jest naczynie przeponowe?
- Kiedy montujemy naczynie wzbiorcze przeponowe?
- Gdzie montujemy zbiornik wyrównawczy przeponowy?
- Jak zamontować naczynie przeponowe?
- Czy do boilera potrzebne jest naczynie przeponowe?
- Jak sprawdzić naczynie przeponowe?
Co to jest naczynie przeponowe?
Naczynie przeponowe to naczynie wzbiorcze z membraną, który zabezpiecza układy instalacyjne przed nagłym wzrostem ciśnienia. Stosuje się je w zamkniętych układach instalacji:
- ciepłej wody,
- grzewczych,
- solarnych,
- chłodzących.
Dzięki ich zastosowaniu instalacje te działają prawidłowo.
Kiedy montujemy naczynie wzbiorcze w instalacji?
Każda instalacje, w której następują wahania ciśnienia, musi być wyposażona w naczynie. Przykładowo w instalacji wodnej wyposażonej w boiler (zbiornik na ciepłą wodę użytkową) należy zamontować naczynie o pojemności przynajmniej 10% pojemności zasobnika. Bardziej precyzyjnym doborem zajmę się poniżej. W układzie centralnego ogrzewania również znajduje się czynnik grzewczy, który ulega rozszerzalności. Aby zapewnić bezpieczeństwo takiej instalacji, również konieczna jest jej stabilizacja.
Gdzie montujemy naczynie przeponowe?
Montaż naczynia wzbiorczego zależy od układu, w jakim ma pracować.
Montaż naczynia w instalacji wodnej
Zabezpieczające membranowe naczynie wzbiorcze montuje się na instalacji zimnej wody przed zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Należy pamiętać, że dla prawidłowego działania powinien być zamontowany również zawór zwrotny, a czasami nawet regulator ciśnienia.
Montaż naczynia w instalacji grzewczej
W instalacji grzewczej c.o. montuje się naczynie przeponowe na powrocie instalacji. Najczęściej wykorzystuje się do tego grupy bezpieczeństwa, na których zamontowane są ciśnieniowe naczynia wzbiorcze.
Gdzie zamontować ciśnieniowe naczynie w instalacji z kotłem na paliwo stałe?
Jeżeli kocioł na pellet lub ekogroszek przystosowany jest do pracy w układzie zamkniętym, konieczne jest odpowiednie jego zabezpieczenie. Samo urządzenie najbardziej jest narażone na wahania temperatur podczas rozpalania i pracy kotła. Bezpośrednio na rurce dochodzącej do kotła powinno być zamontowane naczynko przeponowe. Między kotłem a naczynkiem nie może być zaworu zwrotnego, który zaburzyłby pracę układu. Co więcej, do takiego rozwiązania należy odpowiednio zabezpieczyć kocioł. Można to zrobić poprzez montaż np. wężownicy schładzającej.
Gdzie zamontować ciśnieniowe naczynie wzbiorcze w instalacji z kotłem gazowym?
W instalacji grzewczej z kotłem gazowym naczynie zazwyczaj jest wbudowane w kocioł grzewczy. Jest ono niewielkie, przez co nie wystarczy dla każdego układu grzewczego. Poniższy schemat pokazuje, w jaki sposób zamontować zabezpieczenie układu c.o z kotłem gazowym.
Montaż otwartego naczynia wzbiorczego w układzie otwartym instalacji grzewczej c.o.
Naczynie wzbiorcze w układzie otwartym wymaga montażu naczynia wyrównawczego w najwyższym punkcie instalacji grzewczej. Do naczynia musi być poprowadzona rura bezpośrednio z kotła na paliwo stałe. Taki montaż w najwyższym stopniu zabezpiecza źródło ciepła, jak i instalację przed wahaniami ciśnienia. Bardzo ważne jest, aby na rurze prowadzącej do otwartego naczynia wyrównawczego nie było zaworów odcinających lub innego sposobu odcięcia przepływu.
Jakie naczynie przeponowe do instalacji c.o. i c.w.u. – dobór
Naczynie wzbiorcze dobiera się w zależności od zastosowania. Inne będzie do instalacji wodnej, a niżeli do centralnego ogrzewania. Dodatkowo każda instalacja jest inna, co wymaga doboru odpowiedniej wielkości naczynia. Od małych wiszących do kilkusetlitrowych naczyń stojących.
Parametry, na jakie należy zwrócić uwagę podczas doboru to zład czynnika w instalacji i maksymalny poziom ciśnienia dopuszczony w tej instalacji. Najczęściej jest to podyktowane ciśnieniem otwarcia zaworu bezpieczeństwa.
Dobór naczynia przeponowego do zasobnika ciepłej wody użytkowej 120 litrów.
| Nazwa parametru instalacji | Parametr instalacji |
|---|---|
| Maks. temperatura wody w zasobniku | 60°C |
| Min. temperatura wody w zasobniku | 8°C |
| Ciśnienie spoczynkowe | 3,5 bar |
| Ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa | 8 bar |
| Moc źródła ciepła | 20 kW |
| Pojemność zasobnika ciepłej wody | 120 L |
W powyższym przypadku należy zamontować naczynie przeponowe o pojemności 12 litrów. Przykłady takich naczyń znajdziesz poniżej:
Reflex – naczynie ciśnieniowe 12 litrów.
Flamco – producent naczynka do cwu 12 litrów.
Grupa bezpieczeństwa z naczynkiem 12 litrów lub samo naczynko 12 l do cwu marki Diamond.
Naczynie do cwu przeponowe 12 litrów marki Imera.
Dobór – naczynie przeponowe do instalacji c.o.
Samodzielny dobór naczynia nie jest wskazany. Z uwagi, że wiele czynników, które wpływają na ogólny wynik, doboru powinien dokonać instalator lub projektant. Przede wszystkim podczas doboru należy zwrócić uwagę na pojemność wodną i ciśnienie, przy jakim otworzy się zawór bezpieczeństwa. Musimy również znać wysokość najwyższego punktu układu grzewczego dlatego, że do doboru konieczna jest wysokość słupa wody, a tak dokładniej to ciśnienie, jakie on samoistnie wytwarza. Przykładowo możemy wziąć pod uwagę parametry z poniższej tabelki:
| Nazwa parametru instalacji | Parametr instalacji |
|---|---|
| Maks. możliwa temperatura czynnika grzewczego | 60°C |
| Ciśnienie słupa wody (10 m to 1 bar) | 0,5 bar |
| Ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa | 2,5 bar |
| Moc źródła ciepła | 20 kW |
| Pojemność instalacji grzewczej | 200 L |
Według powyższych danych trzeba zastosować naczynie o pojemności 18 litrów. W układzie z kotłem na paliwo stałe trzeba zamontować naczynie takiej właśnie pojemności. W przypadku kotła gazowego należy wziąć pod uwagę to zamontowane w kotle. Jeśli w kotle mamy naczynie 8 litrów to wystarczy dodatkowe naczynie o pojemności 12 litrów. Musisz jednak pamiętać, że to nie będzie to samo, które dobraliśmy do zasobnika cwu. Reasumując, przykładem takiego naczynie jest:
Reflex – naczynie przeponowe co 12l.
Diamond – naczynko 12 litrów do c.o.
Grupa bezpieczeństwa (zespół bezpieczeństwa)
Dla szybszego montażu i estetycznie wyglądającej instalacji stosowane są tzw. grupy bezpieczeństwa. Służą one do zawieszenia naczynka membranowego. Wyposażone w zawór bezpieczeństwa, odpowietrznik i manometr dla łatwiejszej kontroli instalacji. Charakteryzują się zazwyczaj kolorem zawodu bezpieczeństwa. Czerwony do instalacji grzewczej, zaś niebieski do instalacji c.w.u. To jednak nie kolor mówi o zastosowaniu grupy, a ciśnienie otwarcia. Ciśnienie otwarcia jest to moment po przekroczeniu jakiego ciśnienia zawór bezpieczeństwa zżuci jego nadmiar, zabezpieczając instalację. Poniższy rysunek przedstawia schemat takich grup bezpieczeństwa.
Jakie są oznaki braku powietrza w naczyniu wzbiorczym?
Po pierwsze, wzrasta ciśnienie w instalacji. wraz ze wzrostem temperatury znacząco wzrasta ciśnienie na manometrze. Po drugie, zaczyna kapać z zaworu bezpieczeństwa. Często, błędnie jest to uważane, za awarię samego zaworu. Gdy pojawi się któraś z tych oznak, należy sprawdzić naczynie przeponowe w układzie, w którym występują nieprawidłowości. Aby to zrobić prawidłowo, postępuj według poniższej kolejności.
Jak sprawdzić naczynie przeponowe, czy jest dobre?
Kontroli naczynia przeponowego powinno się dokonywać regularnie, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji. Prawidłowe wykonanie kontroli powinno odbyć się w odpowiedniej kolejności.
- Po pierwsze sprawdź, czy z wentyla nie wydostaje się woda. To taki element do pompowania jak w kole. Jeśli się pojawiła, to znaczy, że membrana jest uszkodzona i należy je koniecznie wymienić. Wspomnę jednak, że miarodajna jest taka kontrola, gdy naczynko wisi wentylem do dołu.
- W przypadku, gdy naczynko jest w jakimś stopni wypełnione powietrzem, należy je zdemontować do prawidłowej inspekcji. Demontaż znacznie ułatwia, szybkozłącze z zaworem zwrotnym.
- Jeśli naczynie zostało zdemontowane, należy wylać resztki wody w nim pozostające. Następnie nanometrem sprawdzić ciśnienie poprzez wentyl. Np. pompką z manometrem lub testerem ciśnienia.
- Gdy wskazanie manometru jest inne niż to zalecane, należy dopompować powietrza do wymaganego ciśnienia.
- Następnie sprawdzić wentyl, czy nie ucieka powietrze i zakręcić go załączonym korkiem.
- Jeśli jest wszystko w porządku, można ponownie zamontować naczynko w instalacji.
Podsumowanie
Kluczowym, dla doboru naczynia przeponowego jest prawidłowe określenie, do czego ma ono służyć. Instalacja, w jakiej naczynie będzie zamontowane, charakteryzuje się pewnymi cechami. Parametry instalacji wodnej różnią się od parametrów centralnego ogrzewania. A co za tym idzie? Inne naczynie przeponowe. Pamiętaj o tym, jeśli sam będziesz dobierać. Gdy zlecisz wymianę lub dobór hydraulikowi, bez problemu sobie z tym poradzi.
