Wybór odpowiedniego systemu grzewczego to jedna z najważniejszych decyzji, jakie musi podjąć każdy właściciel. Na rynku dostępnych jest wiele różnych rozwiązań, w tym kocioł gazowy i pompa ciepła, które cieszą się dużą popularnością. Obie te opcje mają swoje zalety i wady, a wybór między nimi zależy od wielu czynników, takich jak koszty, efektywność energetyczna, komfort użytkowania czy wpływ na środowisko.

W niniejszym artykule przyjrzymy się dokładnie tym dwóm rozwiązaniom i postaramy się odpowiedzieć na pytanie, które z nich jest bardziej opłacalne. Przedstawimy porównanie kosztów eksploatacji, efektywności energetycznej, wymagań dotyczących instalacji oraz korzyści ekologicznych. Ponadto omówimy wpływ obu rozwiązań na komfort użytkowania i dostępność ciepłej wody użytkowej oraz dostępność paliw i potencjalne problemy z zaopatrzeniem w energię w przyszłości. Dzięki temu będziesz mógł dokładnie przeanalizować, które rozwiązanie jest bliższe Tobie.

Co to jest kocioł gazowy i pompa ciepła?

Kocioł gazowy jest urządzeniem, które spala gaz ziemny lub propan-butan w celu wytworzenia ciepła, które jest następnie rozprowadzane po domu za pomocą rur i grzejników. Pompa ciepła jest urządzeniem, które wykorzystuje energię elektryczną do przenoszenia ciepła z otoczenia (np. powietrza, ziemi lub wody) do wnętrza domu.

Jak działają kotły gazowe i pompy ciepła?

Kotły gazowe działają na zasadzie spalania paliwa w komorze paleniskowej, gdzie powstaje gorący gaz. Ten gaz przepływa przez wymiennik ciepła, gdzie oddaje swoją energię wodzie krążącej w systemie centralnego ogrzewania. Woda ta dociera do grzejników lub podłogówki i ogrzewa pomieszczenia.

Pompy ciepła działają na zasadzie odwrotnej do klimatyzatora. Wykorzystują one sprężarkę i czynnik chłodniczy do obniżenia temperatury jednej strony obwodu i podniesienia temperatury drugiej strony. Czynnik chłodniczy pobiera ciepło z otoczenia (np. powietrza) i oddaje je do systemu centralnego ogrzewania (np. wody). Obszerny artykuł o pompach ciepła napisałem jakiś czas temu, ale nadal jest aktualny i możesz go przeczytać tutaj…

Jakie są zalety i wady kotłów gazowych i pomp ciepła?

Jak każde urządzenie, tak kocioł gazowy czy pompa ciepła mają wady i zalety. Te, które przewyższą szalę przy wyborze, najczęściej pomagają podjąć prawidłową decyzję w zakupie „serca” systemu grzewczego.

Zalety kotłów gazowych to:

• Szybkie nagrzewanie domu i wody
• Niski koszt instalacji
• Łatwość obsługi i konserwacji
• Dostępność gazu na rynku

Wady kotłów gazowych to:

• Wysokie zużycie paliwa i koszty eksploatacji
• Emisja CO2 i innych zanieczyszczeń
• Zależność od dostaw gazu
• Konieczność posiadania komina i wentylacji

Zalety pomp ciepła to:

• Niskie zużycie energii i koszty eksploatacji
• Brak emisji CO2 przy użyciu prądu ze źródeł odnawialnych
• Niezależność od dostaw paliwa
• Możliwość chłodzenia domu latem

Wady pomp ciepła to:

• Wysoki koszt instalacji
• Wolniejsze nagrzewanie domu i wody
• Trudność obsługi i konserwacji
• Zależność od warunków pogodowych

Najważniejszą cechą jest chyba tanie eksploatowanie urządzenia. Może to przynieść długofalowe oszczędności przez nawet kilkadziesiąt lat.

Porównanie kosztów eksploatacji kotła gazowego i pompy ciepła.

Koszty eksploatacji kotła gazowego zależą przede wszystkim od ceny gazu, która może znacznie się różnić w różnych regionach i w ciągu roku. W przypadku pompy ciepła koszty związane z eksploatacją są znacznie mniejsze, ponieważ wymaga ona znacznie mniej energii, aby wytworzyć ciepło. Jednakże koszt zakupu i instalacji pompy ciepła jest zwykle wyższy niż koszt kotła gazowego. W dłuższej perspektywie pompa ciepła może okazać się bardziej opłacalnym rozwiązaniem ze względu na niższe koszty eksploatacji, ale wymaga większej inwestycji początkowej. Dodatkowo kocioł gazowy wymaga regularnego serwisowania, co zwiększa koszty jego eksploatacji. W końcu wybór między kotłem gazowym a pompą ciepła zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji właściciela, a także od warunków lokalnych.

Jak porównać koszty instalacji i eksploatacji kotła gazowego czy pompy ciepła?

Aby porównać koszty instalacji kotłów gazowych i pomp ciepła, należy uwzględnić następujące czynniki:

• Powierzchnia ogrzewana domu
• Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową
• Rodzaj izolacji termicznej domu
• Rodzaj pompy ciepła (powietrzna, gruntowa lub wodna)
• Cena gazu i prądu na rynku

Aby porównać koszty eksploatacji kotłów gazowych i pomp ciepła, należy uwzględnić następujące czynniki:

• Sprawność energetyczna urządzeń (COP dla pomp ciepła, klasa energetyczna dla kotłów)
• Liczba godzin pracy urządzeń w ciągu roku
• Temperatura zasilania systemu centralnego ogrzewania (wyższa dla grzejników i niższa dla podłogówki)

Przykładowe wyliczenia dla domu 150 m2 mogą być następujące:

• Koszt instalacji kotła gazowego: około 10 000 zł
• Koszt instalacji pompy ciepła: około 30 000 zł

Średnia cena gazu przy zużyciu ok. 1,5 m3 wyniesie 3,55 zł brutto w taryfie W-3 dla gospodarstw domowych. W tę cenę wliczone są już wszystkie opłaty takie jak: średnia cena paliwa gazowego, średnia cena dystrybucji gazu, stała opłata abonamentowa i stała opłata dystrybucyjna.

Średnia cena energii elektrycznej to ok 0,80 zł za 1 kWh dla zużycia do 2000 kWh i ok 1,20 zł od 2001 kWh w roku.

Kocioł gazowy czy pompa ciepła – co jest bardziej opłacalne?

Do porównania kosztów ogrzewania musimy założyć pewne wartości.

Z 1 m3 gazu możemy uzyskać ok 11 kWh energii cieplnej, a sprawność kondensacyjnego kotła gazowego to ok 95 %.

Z 1 kWh energii elektrycznej uzyskamy 1 kWh energii cieplnej, jednak przy zastosowaniu pompy ciepła to powiedzmy średnio 3 kWh ciepła.

Biorąc pod uwagę powyższe wartości wychodzi:

Wyprodukowanie przez kocioł gazowy 1 kWh ciepła wyniesie ok 0,34 zł.

Zaś pompa ciepła z 1 kWh przy zużyciu do 2000 kWh będzie kosztować ok 0,27 zł, a powyżej ok 0,40 zł za 1 kWh energii cieplnej. Wyciągając średnią, ponieważ pół sezonu grzewczego możemy ogrzewać w niższej cenie, a kolejne w wyższej, więc średni koszt 1 kWh ciepła wyniesie również ok 0,34 zł.

Zarówno kocioł gazowy czy pompa ciepła potrzebują corocznego przeglądu. W przypadku urządzenia na gaz będzie to od 300 do 500 zł. Przekłada się to na koszt od 4500 do 7500 zł w ciągu 15 lat. Powietrzna pompa ciepła wymaga przeglądu, który kosztuje od 500 do 800 zł. Przeznaczymy na to w ciągu 15 lat od 7500 do 12 000 zł.

Pompa ciepła + panele fotowoltaiczne

Koszty użytkowania pompy ciepła możemy zredukować, montując panele fotowoltaiczne do produkcji energii elektrycznej. Oczywiście jest to dodatkowy koszt, który w przyszłości przyniesie obniżenie rachunków za prąd.

Zakaz montażu kotłów gazowych

Oczywiście jeszcze jest kluczowa sprawa z dostępnością gazu. Im mniejsze będzie zapotrzebowanie na gaz ziemny, tym instalacje nie będą rozbudowywane i modernizowane. Także nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, do kiedy będzie można ogrzewać dom kotłem gazowym.

Pompa ciepła – największe zagrożenia

Decydując się na pompę ciepła, musimy uświadomić sobie, z jakimi zagrożeniami się to wiąże.

Po pierwsze infrastruktura energetyczna w Polsce nie jest przystosowana do zwiększonego zużycia energii elektrycznej podczas utrzymujących się przez dłuższy czas niskich temperatur na zewnątrz. Załóżmy, że temperatura spada poniżej -15°C i utrzymuje się przez kilka dni. Przez pierwsze godziny nic się nie będzie działo, ponieważ ciepło jest nagromadzone w każdym domu. Problem się zacznie, gdy pompy ciepła zaczną się uruchamiać u każdego w domu. Sama pompa nie będzie zużywała dużo energii, ale poniżej -15°C zaczną się włączać dodatkowe grzałki elektryczne. Wystarczy kilka dodatkowych grzałek na osiedlu i linia energetyczna może nie wytrzymać. Wtedy pozostają tylko awaryjne źródła ogrzewania lub czekanie na ponowny powrót prądu.

Drugim co do wielkości zagrożeniem przy pompie ciepła jest jej cena. Możemy zakładać, że pompa będzie działać 10-15 lat. Co, jednak gdy po 3 latach od montażu ulegnie poważnej awarii? Skoro urządzenie kosztuje 30 – 40 tys. to również zamontowane w niej części są równie drogie. Na taką ewentualność jest ubezpieczenie domu wraz z pompą ciepła. Porównaj najlepsze oferty ubezpieczenia domu wraz z pompą ciepłą tutaj…

Kocioł gazowy czy pompa ciepła pod względem zagrożeń?

To najczęstsze pytanie, jakie zadają sobie przyszli właściciele domów. Co się bardziej opłaca? Kocioł gazowy czy pompa ciepła? Decydując się na któreś rozwiązanie trzeba wziąć pod uwagę wszystkie aspekty, o których napisałem powyżej. Jednak to nie wszystko. Zwróć również uwagę na lokalizację swojego domu. Które zagrożenie jest bardziej prawdopodobne że może wystąpić w Twojej okolicy. Okresowe braki prądu czy brak modernizacji infrastruktury instalacji gazowej.

Jaki będzie koszt pompy ciepła, gdy nie będzie alternatywy?

Dotychczas w wielu domach możemy zamontować dowolne źródło ciepła. Dzięki temu mamy alternatywy, a koszty każdego z paliw nie windują w górę. Co się stanie, gdy jedynym paliwem zostanie energia elektryczna? Co zahamuje wzrost jej ceny?

Panele fotowoltaiczne będą wymagane w każdym nowym domu od 2029 roku. Taki przepis zamierza wprowadzić UE. To podniesie koszty budowy nowego domu o kolejne kilkanaście tysięcy złotych. Niestety nie wiemy jak będzie wyglądało rozliczanie energii elektrycznej.

Podsumowanie

Starałem się zwrócić uwagę na każdy aspekt: kocioł gazowy czy pompa ciepła. Powyższe porównanie wskazuje zwycięzcę suchej kalkulacji. Decydując się na pompę ciepła po 15 latach wydamy mniej pieniędzy tylko w przypadku, gdy mamy panele fotowoltaiczne z własnym bankiem energii. Oczywiście w przypadku, gdy nie dojdzie do żadnej awarii. Na pewno najbardziej opłacalna będzie termomodernizacja, która w najwyższym stopniu obniży koszty eksploatacji.