Ogrzewanie podłogowe to bardzo nowoczesny, efektywny i oszczędny sposób ogrzewania domu. Sprawdzi się z każdym źródłem ciepła. Od kotłów na paliwa stałe, aż po pompy ciepła. Jest to system niskotemperaturowy, gdzie maksymalna temperatura wody w obiegu nie powinna przekraczać 40 °C. Do odpowiedzi na szereg pytań zaprosiłem eksperta Kamila Zielazka, który jest projektantem instalacji sanitarnych i grzewczych, również ogrzewania podłogowego [OP]. Witam Cię Kamilu i od razu przechodzę do pytań:

Rafał Mróz (RM): Na jakim etapie budowy domu najlepiej podjąć decyzję o zmianie sposobu ogrzewania z grzejnikowego na ogrzewanie podłogowe?

Kamil Zielazek (KZ): Idealnie jest, aby przemyśleć wszelkie aspekty budowy domu jeszcze przed etapem wykonywania projektu, żeby do tego biura projektowego przyjść już z konkretami.

Jeżeli nie możemy się zdecydować na rozwiązania, bo nie posiadamy wiedzy, powinniśmy porozmawiać z projektantem, a dokładnie z projektantami, ponieważ projekt budowy domu tworzony jest przez kilku specjalistów z różnych branż: architekt, konstruktor, instalator sanitarny (urządzenia hydrauliczne) oraz instalator elektryk (urządzenia elektryczne), czasem jeszcze w projekcie bierze udział, projektant zieleni, jeżeli chcemy zagospodarować sobie działkę roślinnością.

Zatem, jeżeli nie wiemy jaki system ogrzewania wybrać, lub nie możemy się zdecydować, to warto poprosić o opinię projektanta instalacji sanitarnych.

Jeżeli okażę się jednak, że w którymś momencie z jakichś powodów zmienimy decyzję odnośnie do sposobu ogrzewania swojego domu, to najlepiej, aby ten moment pojawił się na etapie wykonywania projektu, jeszcze przed złożeniem go do Starostwa Powiatowego lub Urzędu Miasta.

Po tym momencie wszelkie zmiany wiążą się z większymi komplikacjami. Być może projektant zażąda od Ciebie dodatkowej opłaty za jego usługę, gdyż wiąże się z przeznaczeniem dodatkowego czasu na poprawki (zmiany), a także za koszt wizyty w urzędzie (czas i paliwo).

Jeżeli zmienimy zdanie na etapie budowy, czyli po zgłoszeniu rozpoczęcia prac do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, zmiany takie będą wiązały się z opracowaniem dokumentacji zamiennej, a za taką dodatkową dokumentację będziesz musiał również zapłacić projektantowi.

RM: Czy do wykonania ogrzewania podłogowego potrzebny jest projekt?

KZ: Jeżeli jesteś na etapie budowy nowego domu, to opracowanie dokumentacji projektowej jakiegokolwiek systemu ogrzewania jest wymagane przez przepisy prawa budowlanego.

Jeżeli posiadasz już dom (lub inny obiekt budowlany), który ma lub miał jakiś system ogrzewania, to odpowiedź brzmi: to zależy.

Są wykonawcy ogrzewania podłogowego, którzy twierdzą, że nie potrzebują projektu, aby prawidłowo wykonać ogrzewanie. Nie posiadam wiedzy i uprawnień, aby zakwestionować ich „twierdzenie” na ten temat*. Być może mają taką wiedzę a szczególnie bogate doświadczenie, że są w stanie ocenić, w jaki sposób rozłożyć podłogówkę w domu.

*Z drugiej strony medalu, pojawiają się sytuacje, gdy wykonawca błędnie oszacuje parametry instalacji i Inwestor wzywa osoby uprawnione, aby opracowały oceny stanu technicznego (dokumentacje potocznie zwane „legalizacjami”), w których stwierdza się nieprawidłowości w wykonaniu instalacji.

Jeżeli chodzi o takie dokumentacje, to kilka razy w roku dostaję podobne zlecenia. W przypadku instalacji ogrzewania podłogowego, które były wykonane bez uprzednio opracowanego projektu i je „weryfikowałem”, były wykonane prawidłowo, choć statystycznie było ich mało i nie jestem w stanie ocenić, jaki to ma udział we wszystkich instalacjach, które zostały wykonane bez projektu.

Innym aspektem decyzji o „nierobieniu projektu” jest wzięcie odpowiedzialności za dobór instalacji podłogowej.

Kolejna kwestia, która skłania do wykonania projektu instalacji OP to obciążenie stropu. Jeżeli mamy istniejący budynek, strop na poddaszu może być wykonany „po staremu” tj. ze stropu opartego na drewnie. W tym przypadku wylanie kilku ton wylewki może powodować zawalenie się tego stropu. Aby tego uniknąć, opracowuje się dokumentację również przez konstruktora, który przelicza wytrzymałość stropu i ocenia, czy projektowana wylewka nie spowoduje tego zawalenia.

Ogólnie jestem zwolennikiem opracowywania projektów, szczególnie dlatego, że Inwestor może czuć się spokojnie, że instalacja została dobrana prawidłowo, zgodnie z normami i innymi przepisami (prawdopodobieństwo. że projektant popełni błąd, jest niewielkie, choć jak to bywa w życiu – czasem się zdarzają projektantom takie wpadki, choć z pewnością rzadziej niż osobom spoza branży).

Uprzedzając komentarz – że mam w tym interes jako projektant – owszem, większość zleceń przyjmuję z entuzjazmem, chociaż ostatnio mam tyle zleceń, że nie zabiegam o nowe, a nawet część tych zleceń przekazuję zaprzyjaźnionym firmom projektowym, które mają mniejsze obłożenie.

RM: Kto może wykonać instalację ogrzewania podłogowego?

KZ: Domyślam się, do czego dążysz 🙂

Ogólnie to wykonanie wszelkich instalacji, będących w zakresie pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót niewymagających uzyskania pozwolenia na budowę potwierdzane jest przez kierownika robót instalacyjnych w zakresie sieci i instalacji sanitarnych. W dzienniku budowy jest pozycja dotycząca zakresu robót i osoby lub firmy wykonującej instalację.

Osoba wykonująca instalację ogrzewania podłogowego musi sporządzić po wykonaniu próbę szczelności oraz protokół tej próby, co jest wymagane przez kierownika robót – bez tego kierownik nie odbierze robót.

Protokół próby musi być sporządzony przez osobę posiadającą uprawnienia dozorowe w grupie D2

Zatem instalację OP może wykonać osoba, będąca najczęściej instalatorem hydraulicznym. Inwestor, decydując się na taki krok, powinien być świadomy, że bierze we własne ręce (dosłownie i w przenośni) odpowiedzialność za wykonanie tej instalacji. Musi być świadomy tego, że instalacja wykonana przez niego powinna spełnić szereg wymagań, które są narzucone przez przepisy.

Z wielu źródeł wiem, że praktykuje się często taki sposób montażu, że Inwestor, chcąc przyoszczędzić, decyduje się na samodzielny montaż instalacji. Dogaduje się z wykonawcą, że on (wykonawca) zrobi próbę szczelności oraz podpisze protokół próby.

Zdarza się czasem, że właściciel domu robi remont, który nie wymaga zgłoszeń do urzędu, wtedy żadna instytucja nie wymaga od tego właściciela żadnych dokumentów. Wtedy łatwiej o taką decyzję samodzielnego wykonania instalacji.

RM: Jak przygotować podłoże pod ogrzewanie podłogowe?

KZ: Po wykonaniu podłoża betonowego przez ekipy budowlane w pierwszej kolejności należy wyczyścić to podłoże. Wszelkie nieczystości utrudniałyby montaż dalszych warstw podłoża.

Jak już nawierzchnia betonowa jest czysta, należy rozpocząć układanie warstwy izolacyjnej. Jest to czarna gruba folia, która zabezpiecza posadzkę przed wilgocią. Ważne jest, aby ta folia była bez pęknięć (musi być nienaruszona). Istotne jest, aby tę folię wykonać z zapasem, który zostanie ułożony pionowo na ścianach (ok. 15-20 cm). Następnie montuje się pierwszą warstwę styropianu, dedykowanego do posadzek. Warstwa ta powinna mieć grubość ok. 5 cm. Są również takie projekty, gdzie ta warstwa wynosi 10 cm, i jest układana z dwóch warstw 5-centymetrowego styropianu, układanego „na zakładkę”. Następnie montuje się warstwę specjalnej maty pod rury ogrzewania podłogowego. W zależności od producenta i rodzaju systemu rozwiązania są różne. Poniżej przedstawione zostały wybrane sposoby montażu rur podłogówki:

Po zamontowaniu rur OP przychodzi czas na wylewkę. Ważne jest to, aby zrobić odpowiednią dylatację, tak aby pod wpływem zmian temperatury nie popękała od sił ściskających.

Na swoim kanale Youtube mam krótki film jak kładzie się rury podłogówki na przykładzie Rehau Rautherm Speed, w niedalekiej przyszłości zamierzam opracować więcej podobnych filmów przy współpracy z moimi zaprzyjaźnionymi wykonawcami. Link do kanału znajdziesz na końcu wywiadu.

RM: Jak powinny być rozmieszczone rozdzielacze do ogrzewania podłogowego?

KZ: Rozdzielacze montuje się na powierzchni ścian oraz we wnękach ściennych, tuż ponad posadzką. Zaleca się montaż rozdzielaczy możliwie w centralnej części kondygnacji, aby dojścia do pomieszczeń były możliwie jak najkrótsze. Na każdej kondygnacji zaleca się montaż odrębnego rozdzielacza. Jeżeli mamy bardzo dużo pętli, spotyka się także układy z dwoma rozdzielaczami na każdej kondygnacji.

RM: Jakiej długości powinny być poszczególne pętle poszczególnych obiegów instalacji podłogowej i jak gęsto powinny być rozłożone?

KZ: Długości pętli zależne są od średnicy rur ogrzewania podłogowego oraz od wybranego producenta czy systemu. Na przykład producent Kan-therm dopuszcza długości pętli rur dn 16 do ok. 100 m, natomiast dla średnic dn 18 długość ta może być zbliżona do 120 m. Inni producenci podają inne zalecane maksymalne długości. Odstępy między rurami OP wykonuje się zazwyczaj w przedziale 10-30 cm (10, 15, 20, 25, 30 cm). Gęstość ułożenia rur decyduje o łącznej mocy cieplnej zapewnianej przez te rury w danym pomieszczeniu. W moich projektach te odstępy dobieram za pomocą specjalnych programów do projektowania instalacji ogrzewania podłogowego. Opracowany przez producentów rur na bazie programu firmy INSTALSOFT. Poza tymi dwoma parametrami należy zwracać uwagę m.in. na różnice temperatur między zasilaniem a powrotem pętli, prędkości przepływu wody grzewczej i inne.

RM: O czym jeszcze trzeba pamiętać przed wylaniem posadzki?

KZ: Na pewno należy wykonać próby szczelności instalacji OP oraz pozostałych instalacji ułożonych w warstwie posadzki. Na pewno należy zabezpieczyć rury pozostałych instalacji przed bezpośrednim kontaktem z wylewaną posadzką. Przejścia pod projektowanymi przegrodami należy wykonać w peszlach ochronnych.

Jeżeli podczas próby szczelności wynik będzie negatywny, to trzeba będzie zlokalizować miejsce spadku ciśnienia i naprawić uszkodzoną instalację.

RM: Jaką polecasz posadzkę do ogrzewania podłogowego?

KZ: Pozwolę sobie, że nie odpowiem wprost na to pytanie. W większości moich projektów z OP dobierane są posadzki jastrychowe z wykończeniem za pomocą terakoty (głównie kuchnie, salony, łazienki itp.) oraz paneli podłogowych (głównie pokoje, sypialnie).

RM: Jakie są różnice w projekcie w zależności od źródła ogrzewania? Z jaką temperaturą wody w instalacji powinna pracować podłogówka?

KZ: Instalacje ogrzewanie podłogowego charakteryzują się tzw. ”niskim parametrem temperaturowym”, tzn. temperatura zasilania instalacji wynosi około 40 °C.

Jeżeli chodzi o ogrzewanie grzejnikowe, to temperatura jest wiele wyższa i wynosi zazwyczaj ok. 70 °C. (w instalacjach zasilanych z miejskiej sieci ciepłowniczej temperatura może sięgać nawet ok. 90 °C).

Wybierając rodzaj elementów grzejnych (podłogówka albo grzejniki) warto dostosować również źródło ogrzewania. Do podłogówki korzystniej jest zamontować kocioł kondensacyjny (pracującym na niższych parametrach) albo pompę ciepła. Natomiast przy ogrzewaniu grzejnikowym pompa ciepła nie będzie najlepszym rozwiązaniem. Lepiej tu będą służyły kotły kondensacyjne lub np. stałopalne albo (jeżeli jest taka możliwość) podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Niedawno pojawiły się przepisy, które regulują wykorzystanie źródeł ciepła, tzn. jeżeli w pobliżu budynku przebiega sieć ciepłownicza, to właściciel budynku jest zobligowany podłączyć się do tej sieci.

RM: Co zawiera gotowy projekt instalacji ogrzewania podłogowego?

KZ: Gotowy projekt podłogówki składa się z części opisowej i graficznej.

W części opisowej wyszczególniony jest proponowany system ogrzewania, dane wyjściowe do projektu, np. temperatura zasilania i powrotu, zapotrzebowanie ciepła, i wiele innych…, zasady montażu instalacji, jest parę słów o źródle ciepła itd.

W części rysunkowej mamy rzuty oraz schemat technologiczny instalacji.

Rzut budynku zawiera kilka głównych elementów takich jak: rozrysowane pętle ogrzewania podłogowego wraz ze średnicami, rozstawem rur, długością każdej pętli, zapotrzebowania na moc pomieszczeń, temperatury pomieszczeń itp. Pokazana jest lokalizacja np. Kotła, rozdzielaczy itp.

Projekt budowlany, który opracowuję na co dzień, jest wystarczający, aby wykonawca mógł wykonać prawidłowo tę instalację.

Na życzenie klienta dołączam zestawienie materiałów.

RM: Czy każdy może sobie zaprojektować ogrzewanie podłogowe, czy są do tego specjalne programy?

KZ: Dobór ogrzewanie podłogowego nie jest taki prosty. Można spróbować dobrać przy pomocy tabel doboru, ale nie rozwiąże to problemu regulacji instalacji, doboru średnic itp.

Swój pierwszy projekt podłogówki właśnie w ten sposób zaprojektowałem, dawno temu jako asystent projektanta, jednak projektant nie pochwalał takiego rozwiązania.

Po jakimś czasie zacząłem pracować przy pomocy specjalistycznego programu do projektowania instalacji grzewczych, w tym podłogowych.

Obecnie pracuję w programie INSTALSOFT-u na bazie produktów firmy Kan-therm. Program taki można zakupić u producenta (inne firmy instalacyjne posiadają również tego typu programy). Były też momenty, w których projektowałem również instalacje OP firmy TECE.

Poniżej przykład projektu wykonanego dla naszego czytelnika.

Na potrzeby tego wywiadu zlecone zostało opracowanie projektu ogrzewania podłogowego. Projekt wykonał Kamil Zielazek.

Podsumowanie

RM: Kamilu bardzo dziękuje Ci za wyczerpujące informacje odnośnie do projektu instalacji ogrzewania podłogowego.

Myślę, że wyczerpaliśmy pytania, które zadaje sobie każdy inwestor, chcący przeprojektować swoją instalację grzewczą grzejnikową na podłogową będzie usatysfakcjonowany.

Kamil zawodowo zajmuje się wykonywaniem dokumentacji projektowych instalacji sanitarnych, szczególnie gazowych i grzewczych, pomaga klientom w procesach przejścia przez procedury administracyjno-budowlane (uzyskanie pozwolenia na budowę) oraz prowadzi nadzór nad realizacją robót instalacyjnych jako uprawniony kierownik robót. 

Pomaga również młodym projektantom (szczególnie studentom) w nauce fachu projektowania poprzez swoje poradniki (na kanale Youtube oraz e-booki) oraz kurs online.

Powiedz jeszcze na zakończenie, gdzie można Cię znaleźć?

KZ: Można mnie znaleźć na stronie internetowej:

https://instalacje-zielazek.pl/

Mam też swój kanał na Youtube:

LINK:

a także Fanpage:

LINK:

oraz profil na Instagramie:

LINK:

RM: Dziękuję za rozmowę.

KZ: Dziękuję również.

PS. Zarówno ja, jak i Kamil jesteśmy do dyspozycji. Jeśli zabrakło odpowiedzi na Twoje pytanie, zadaj je w komentarzu poniżej, a otrzymasz odpowiedź.

• Odprowadzenie Wody z Rynien- Praktyczny Poradnik Jak Wykonać
• Stacja uzdatniania Wody Czy Zmiękczacz? Czego potrzebujesz?
• Regularny Przegląd Kotła Gazowego To Niższe Rachunki Za Gaz
• Wniosek Moja Woda 2023 Już Można Składać
• Rekuperator Ścienny – Wentylacja Przez Ścianę Opinie Jak Wybrać